Neuralgia (nerwoból) – jest to ból pochodzenia nerwowego spowodowany uciskiem, naciągnięciem, stłuczeniem bądź innym uszkodzeniem nerwu. Najczęściej ma charakter palący, piekący, czasami ostry, napadowy. Bóle mogą promieniować wzdłuż przebiegu nerwu. Mogą również dołączać zaburzenia czucia jak przeczulica bądź niedoczulica w obszarze zaopatrzonym przez dany nerw.
W obrębie stopy występuje kilka rodzajów neuralgii a ilość pacjentów uskarżających się na dolegliwości związane z nimi jest niemała. Problemem jest niski stopień prawidłowych rozpoznań co związane jest z tym że rozpoznanie opiera się przede wszystkim na badaniu manualnym pacjenta oraz historii jego choroby. Aby prawidłowo rozpoznać neuralgię konieczne jest duże doświadczenie lekarza badającego. Badania dodatkoweg jak USG czy rezonans magnetyczny rzadko pomagają w ustaleniu rozpoznania. Częściej zlecanym badaniem jest badanie przewodnictwa nerwowego (EMG), jednak w obrębie stopy jest to badanie rzadko użyteczne w związku z małą średnicą badanych nerwów.
Do najczęstszych neuralgii w obrębie stopy i stawu skokowego należą:
Neuralgia Mortona (nerwiak Mortona, neuralgia międzypalcowa) – schorzenie polegające na podrażnieniu nerwu palcowego wspólnego, najczęściej III bądź II przestrzeni międzykostnej. Najczęstszą przyczyną są przeciążenia w obrębie przodostopia w przebiegu płaskostopia poprzecznego, palucha koślawego, stopy spłaszczonej (patrz Nerwiak Mortona),
Neuralgia nerwu piszczelowego (“zespół cieśni stępu”, “zespół ciasnoty kanału kostki przyśrodkowej”) – ból okolicy kostki przyśrodkowej, czasami promieniujący pod piętę, podeszwową stronę stopy. Związana jest z uciskiem nerwu piszczelowego na poziomie troczka zginaczy (patrz Neuralgia nerwu piszczelowego).
Rzadziej występujące neuralgie:
Neuralgia Baxtera – nerw Baxtera jest to pierwsza gałąź nerwu podeszwowego bocznego. Ocenia się że odpowiada za 5-15 % opornych na leczenie bólów pięty. Najczęstszą przyczyną jest ucisk przez powięź głęboką mięśnia odwodziciela palucha,
Neuralgia gałązek piętowych – odchodzą od nerwu piszczelowego, ich ucisk, podrażnienie może powodować bóle idące do pięty,
Joggers’ foot – neuralgia nerwu podeszwowego przyśrodkowego,
Neuralgia Joplina – neuralgia nerwu podeszwowego przyśrodkowego palucha,
Neuralgie nerwu strzałkowego powierzchownego i głębokiego,
Neuralgia nerwu łydkowego.
Leczenie:
Podstawą leczenia jest prawidłowe rozpoznanie choroby co wymaga dużego doświadczenia lekarza. Początkowo stosuje się leki przeciwzapalne, zabiegi rehabilitacyjne przeciwzapalne, neuromobilizacje. Można stosować witaminy z grupy B. Istnieją doniesienia o stosowaniu leków przeciwdepresyjnych i przeciwpadaczkowych jednak ich skuteczność w leczeniu neuralgii w obrębie stopy jest niewielka. Jeżeli istnieją zaburzenia ustawienia stopy (koślawość lub szpotawość tyłostopia) należy wypróbować indywidualnych wkładek ortopedycznych. W wielu przypadkach leczenie nieoperacyjne jest nieskuteczne i konieczne staje się leczenie operacyjne zależnie od rodzaju neuralgii.