Stabilność stawu skokowego zapewniają: specyficzny układ powierzchni stawowych kości goleni i kości skokowej oraz wydolne tkanki miękkie okolicy stawu (więzadła, mięśnie, torebka stawowa). Układ więzadłowy tego stawu jest dość skomplikowany i w dużym uproszczeniu można powiedzieć, że od strony przyśrodkowej stabilność zależy od więzadła trójgraniastego, a od strony bocznej od więzadeł strzałkowo-skokowego przedniego i tylnego oraz więzadła strzałkowo-piętowego.
Przyczyny:
Niestabilność stawu skokowego najczęściej ma charakter pourazowy – w większości przypadków jest następstwem skręcenia. W większości przypadków dochodzi do uszkodzenia więzadła strzałkowo-skokowego przedniego (ATFL) czasem wraz z więzadłem strzałkowo-piętowym (CFL). Przewlekła niestabilność wywołana upośledzeniem funkcji więzadeł trójgraniastego i strzałkowo-skokowego tylnego (PTFL) jest bardzo rzadka.
Objawy:
Do podstawowych objawów tego schorzenia zalicza się: częste skręcenia stawu występujące przy niewielkich urazach lub w czasie codziennej aktywności, subiektywne uczucie niestabilności stawu skokowego, obrzęk i ból okolicy stawu.
Rozpoznanie:
Rozpoznanie opiera się na dokładnym badaniu klinicznym. Pomocne w planowaniu leczenia są badania dodatkowe a zwłaszcza RTG wykonane w pozycjach wymuszonych oraz w spoczynku. W większości przypadków celem oceny tkanek miękkich okolicy stawu skokowego wykonuje się badanie USG (w tym badaniu możliwa jest również ocena funkcji danego więzadła) lub MRI (tutaj ze względu na to, że jest to badanie statyczne możliwa jest ocena jedynie morfologii układu więzadłowego).
Leczenie:
Leczenie początkowo jest nieoperacyjne. Stosuje się specjalistyczną rehabilitację, która poprzez odpowiednie techniki pozwala na wzmocnienie grup mięśniowych stabilizujących staw skokowy. Dodatkowo stosuję się stabilizację stawu skokowego (orteza, taping) oraz specjalne ćwiczenia propriocepcyjne znacznie poprawiające stabilność stawu. W przypadkach braku skuteczności takiego leczenia wskazany jest zabieg operacyjny. U młodych, aktywnych sportowo chorych nie należy zbyt długo czekać z jego wykonaniem, gdyż niestabilność stawu powoduje szybsze jego “zużywanie” – wraz z czasem dołączają się uszkodzenia chrząstki stawowej, ulega przerostowi błona maziowa, co z połączeniu z uprawianiem sportu powoduje jej mikrourazy i wystąpienie przewlekłego stanu zapalnego. Długotrwająca niestabilność może doprowadzić do zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych. Rodzaj operacji ściśle uwarunkowany jest typem niestabilności. W większości przypadków wystarcza wzmocnienie uszkodzonego więzadła, często wykonane z niewielkiego cięcia. Zabieg ten prawidłowo przeprowadzony daje bardzo dobre wyniki i przyczynia się do szybkiego powrotu do sportu. W zaawansowanych postaciach konieczne są znacznie większe procedury rekonstrukcyjne z wykorzystaniem ścięgien lub specjalnych biomateriałów. Jeśli niestabilność trwała długo i doprowadziła do zmian wewnątrz stawu konieczne jest równoczasowej wykonanie artroskopii operacyjnej stawu skokowego (np. konieczność usunięcia przerośniętej błony maziowej lub naprawy uszkodzenia chrząstki stawowej).