Brak jest jednoznacznych kryteriów płaskostopia podłużnego. Według definicji jest to obniżenie podłużnego wysklepienia stopy poniżej tego co uważalibyśmy za prawidłowe. Tak więc definicja jest nieścisła i subiektywna . Z tego powodu ciężko określić częstość występowania deformacji w społeczeństwie. Na ogół płaskostopie podłużne połączone jest z koślawością pięty (koślawość tyłostopia), obserwując stopy od tyłu widzimy wtedy uciekanie pięty w kierunku bocznym. Zwykle takie osoby mają tendencję do nadmiernego ścierania wewnętrznej części obcasa w obuwiu. Należy pamiętać że u małych dzieci płaskostopie podłużne jest fizjologiczne tzn jest sytuacją normalną. Dopiero w wieku 4-5 lat dochodzi do wykształcenia łuku podłużnego i dopiero powyżej tego wieku można mówić o nieprawidłowej budowie związanej z obniżeniem łuku podłużnego.
Płaskostopie podłużne – Przyczyny:
Płaskostopie podłużne u dzieci na ogół związane jest z nadmierną wiotkością stawową w obrębie samych stóp lub całego układu kostno-stawowego. Może również być związane z obecnością zaburzeń neurologicznych powodujących zbyt niskie napięcie mięśniowe lub zaburzenia równowagi napięcia mięśniowego.
U osób dorosłych najczęstszą przyczyną powstawania płaskostopia podłużnego jest niewydolność mięśnia piszczelowego tylnego. W wyniku zmian zwyrodnieniowych i przeciążeniowych dochodzi do powstawania mikrourazów w obrębie ścięgna tego mięśnia. Może to prowadzić do jego wydłużenia i zaburzenia czynności. Innymi przyczynami powstawania deformacji mogą być stany zapalne w obrębie stopy np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów, złamania w obrębie stopy, wiotkość stawowa, koalicja skokowo-piętowa (nieprawidłowe połączenie pomiędzy kośćmi tyłostopia), zaburzenia neurologiczne.
Płaskostopie podłużne – Objawy:
Często u dzieci deformacja ta jest całkowicie niebolesna. U części dzieci objawia się rozlanymi bólami stóp o lub uczuciem ich męczliwości.
U osób dorosłych dolegliwości bólowe lokalizują się w okolicy kostki przyśrodkowej i kostki bocznej. Mogą również obejmować ścięgno mięśnia piszczelowego tylnego wkutek zmian zwyrodnieniowych w obrębie ścięgna.
Płaskostopie podłużne połączone z koślawością tyłostopia może również być przyczyną występowania koślawości i bólu kolan. Zaburzenia biomechaniki i dolegliwości bólowe mogą także dotyczyć kręgosłupa.
Płaskostopie podłużne – Rozpoznanie:
Rozpoznanie opiera się na badaniu manualnym a także na ocenie prześwietleń RTG. Prześwietlenia powinny koniecznie być wykonane w obciążeniu tzn w postawie stojącej. Przy podejrzeniu uszkodzenia ścięgna piszczelowego tylnego wskazane jest wykonanie badania USG lub rezonansu magnetycznego. Również przy podejrzeniu występowania koalicji stępu konieczne jest badanie rezonansu magnetycznego.
Płaskostopie podłużne leczenie:
U znacznej części dzieci z płaskostopiem podłużnym dochodzi do samoistnego zmniejszania deformacji wraz ze wzrostem. W leczeniu płaskostopia podłużnego u dzieci do tej pory stosowało się przede wszystkim metody zachowawcze. Jedną z metod jest stosowanie odpowiednich ćwiczeń mających wzmacniać wewnętrzne mięśnie stopy, chociaż oceny co do skuteczności tych ćwiczeń są podzielone. Inną metodą jest noszenie wkładek ortopedycznych podpierających podłużny łuk stopy. Należy dodać że powinny to być wkładki dynamiczne tzn takie które nie tłumią czynności mięśni stopy. Powinny to być również wkładki indywidualne czyli wykonane pod daną stopę. Ortopedzi dziecięcy podzieleni są pod kątem oceny skuteczności ćwiczeń oraz wkładek ortopedycznych. Część z nich uważa że do poprawy wysklepienia łuku podłużnego dochodzi samoistnie i wystąpiłaby ona u tych dzieci również bez stosowania wyżej wymienionych metod. Pomimo tego stosowanie wkładek jest zalecane aby zapobiegać zmianie biomechaniki stawów kolanowych i kręgosłupa.
Ponieważ mało nasilona deformacja często nie powoduje żadnych dolegliwości nie wymaga ona innego leczenia niż wspomniane ćwiczenia i wkładki ortopedyczne. U dzieci ze znaczną deformacją i z nasilonymi dolegliwościami często konieczne jest leczenie operacyjne. Stosuje się tutaj różne operacje – usztywnienia stawów, wydłużenie kolumny bocznej stopy. W ostatnim czasie dużą popularność zdobywa leczenie za pomocą implantów podskokowych. Jest to metoda małoinwazyjna, pozwalająca na szybki powrót do sprawności. Istnieją kontrowersje odnośnie postępowania u dzieci ze znaczną deformacją ale bez dolegliwości bólowych. Takie osoby często mają poważne problemy ze stopami w wieku dorosłym. Dlatego wraz z pojawieniem się implantów podskokowych coraz częściej się je wszczepia aby zapobiec problemom w przyszłości (płaskostopie podłużne leczenie).
Leczenie osób dorosłych z niewielką deformacją powinno obejmować stosowanie wkładek ortopedycznych. W przypadku zaostrzeń dolegliwości bólowych można zastosować niesteroidowe leki przeciwzapalne i zabiegi rehabilitacyjne. W przypadku braku powodzenia takiego leczenia konieczne jest leczenie operacyjne. U osób dorosłych w wieku 30-40 lat można zastosować implanty podskokowe, jednak zazwyczaj w połączeniu z dodatkowymi procedurami. Przy starszym wieku pacjenta, w zaawansowanych deformacjach lub przy występowaniu zmian zwyrodnieniowych wykonuje się operacyjne usztywnienie stawu skokowo-piętowego i skokowo-łódkowatego.
