Rehabilitacja po złamaniach kości stopy
Zgodnie z definicją, złamanie to przerwanie ciągłości tkanki kostnej. Do urazu może dojść w różnych sytuacjach, a przyczyną złamania jest przekroczenie granicy elastyczności tkanki kostnej.
W niektórych przypadkach złamań w obrębie stopy, lekarze zalecają postępowanie zachowawcze, czyli odciążenie i unieruchomienie kończyny. Bardzo ważne jest dobranie odpowiedniej metody unieruchomienia (gips, Walker, stabilizator), ponieważ przyspieszy to późniejszy powrót do sprawności oraz umożliwi prawidłowy zrost kostny. Należy odciążać kończynę oraz utrzymywać ją w elewacji.
Aby przyspieszyć zrost kostny, Pacjenci mogą skorzystać z zabiegów przy użyciu pola magnetycznego. Zabieg ten można wykonywać przez gips. Zaleca się również wykonywanie prostych ćwiczeń wzmacniających pozostałe grupy mięśniowe kończyny odciążanej oraz mięśnie tułowia, tak aby w późniejszym etapie przyspieszyć powrót do sprawności. Po wizycie kontrolnej i ocenie zdjęcia RTG lekarz podejmuje decyzję o zezwoleniu na obciążanie oraz rozpoczęcie rehabilitacji ruchowej. W zależności od lokalizacji złamania i typu leczenia oraz sposobu ewentualnej stabilizacji odłamów następuje to w różnym czasie od urazu. W pełne obciążenie wchodzi się stopniowo. Dodatkowo systematycznie wykonuje się ćwiczenia wzmacniające i rozciągające. W trakcie wizyt rehabilitacyjnych stosuje się również zabiegi fizykalne.
Terapia manualna jest niezbędna
Aby przywrócić optymalną funkcję, należy szybko rozpocząć mobilizacje trakcyjne oraz ślizgowe. Stosuje się mobilizacje w odciążeniu, aby rozluźnić aparat torebkowo-więzadłowy oraz uzyskać większy zakres ruchu w stawie. Wykonując mobilizację z ruchem utrwalamy ruch czynny oraz uzyskujemy kontrolę ruchu.
Ćwiczenia w zamkniętych łańcuchach mięśniowych oraz sensomotoryczne stosuje się w celu przywrócenia prawidłowej pracy nerwowo-mięśniowej, koordynacji ruchu, odtworzenia prawidłowego toru ruchu oraz stabilności.
Ćwiczenia wzmacniające rozpoczynamy od ćwiczeń izometrycznych. Stopniowo wprowadza się ćwiczenia z gumami, piłkami, ciężarkami. Należy pracować nad prawidłowym ustawieniem stopy oraz całej kończyny dolnej. Rehabilitant pracuje z Pacjentem nad odtworzeniem prawidłowego wzorca chodu. Reedukację chodu prowadzi się od początku, aby pacjenci nie utrwalili sobie złych nawyków. Nieprawidłowe przenoszenie ciężaru ciała może doprowadzić do przeciążenia innych stawów i znacząco wydłużyć proces rehabilitacji.
Większość złamań w obrębie stopy i stawu skokowego wymaga leczenia chirurgicznego. Operacja polega na anatomicznym nastawieniu oraz zespoleniu fragmentów kostnych. Kończyna dolna jest unieruchomiona w opatrunku gipsowym lub specjalnej ortezie, a pacjent porusza się o kulach. Po wykonaniu RTG kontrolnego lekarz decyduje o rozpoczęciu rehabilitacji.
Po okresie odciążenia zapada decyzja o rozpoczęciu fizjoterapii, która podobnie jak w przypadku leczenia zachowawczego polega na stopniowaniu obciążenia, aby w jak najkrótszym czasie dojść do pełnego. Rozpoczyna się również ćwiczenia wzmacniające oraz rozciągające. Terapeuta indywidualnie dobiera zestaw ćwiczeń oraz stopniowo wprowadza utrudnienia. Zwiększa się obciążenie oraz stopień trudności ćwiczeń. Podczas terapii manualnej należy skupić się na mobilizacjach stawów oraz blizny pooperacyjnej. Blizna powinna być elastyczna, aby nie dawała dolegliwości bólowych. Terapia tkanek miękkich jest bardzo ważnym elementem rehabilitacji, który nie może zostać pominięty. Odpowiednia elastyczność tkanki umożliwia swobodny ruch w stawie.
Po zakończeniu rehabilitacji pacjent uzyskuje pełną siłę, masę mięśniową oraz ruchomość. W przypadku Pacjentów uprawiających sport ważnym elementem jest przygotowanie do trenowanej uprzednio dyscypliny sportowej. Już w trakcie terapii wprowadza się elementy sportu, aby przyspieszyć powrót do pełnej sprawności.