Paluch sztywny – rehabilitacja we wczesnym stadium
Paluch sztywny (hallux rigidus) jest drugim po paluchu koślawym, najczęstszym schorzeniem dotyczącym pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego.
Pierwotnym postępowaniem jest leczenie zachowawcze. Niezmiernie ważnym elementem terapii jest odtworzenie prawidłowej pracy stawu (terapia manualna). Pacjenta uczy się wykonywania ćwiczeń stabilizujących stopę oraz prawidłowego wzorca ruchu. Bardzo ważnym elementem jest uświadomienie pacjentowi o konsekwencjach progresji choroby. Należy pracować nad podtrzymywaniem ruchomości stawu, zwłaszcza zgięcia grzbietowego.
Dysbalans mięśniowy
Częstym zjawiskiem występującym przy paluchu sztywnym jest dysbalans mięśniowy, zaburzenie ustawienia stopy oraz nieprawidłowy chód, które powodują u pacjenta różne kompensacje. Zginacz palucha jest nadaktywny, natomiast prostownik palucha słabnie, co przyczynia się do postępującego ograniczenia zgięcia grzbietowego. Jeżeli już we wczesnym stadium choroby dochodzi do osłabienia siły prostownika należy zastosować stymulację mięśnia oraz rozpocząć ćwiczenia czynne wzmacniające. Ćwiczenia muszą być wykonywane w umiejętny sposób, aby złymi lub zbytnio forsownymi technikami nie nasilić stanu zapalnego. Dodatkowo, do podstawowej terapii manualnej w trakcie sesji rehabilitacyjnej stosuje się zabiegi fizykalne, mające na celu zmniejszenie stanu zapalnego oraz bólu (laser, pole magnetyczne, chłodzenie).
Należy również zmodyfikować noszone obuwie. Najlepsze są buty z grubszą, sztywniejszą podeszwą. Noski powinny być szersze i wyższe, aby nie uciskały palucha. Ważnym elementem są wkładki dopasowane indywidualnie do stopy, aby wymusić prawidłowe ustawienie stopy oraz poprawić komfort chodu.
Jeżeli zmiany degeneracyjne nasilają się, a deformacja szybko postępuje, następnym etapem jest już leczenie operacyjne.