Neuralgia nerwu piszczelowego (zespół cieśni stępu)
Nerw piszczelowy jest jednym z głównych pni nerwowych zaopatrujących stopę. Biegnie on w tylno-przyśrodkowej części goleni i w okolicy stawu skokowego oddaje gałęzie do pięty. Następnie przechodzi pod troczkiem zginaczy (mało rozciągliwa struktura utrzymująca ścięgna na poziomie stawu skokowego we właściwym położeniu) i oddaje nerwy zaopatrujące podeszwową część stopy.
Ucisk na nerw występuje najczęściej w okolicy kostki przyśrodkowej, na wysokości troczka zginaczy, w tzw. kanale kostki przyśrodkowej.
Przyczyny
- Koślawość pięty;
- Szpotawość pięty;
- Urazy okolicy stawu skokowego;
- Choroby reumatoidalne;
- Patologie, powodujące zwiększenie objętości kanału kostki przyśrodkowej (guzy, obrzęk, zapalenie pochewek ścięgien znajdujących się w nim).
Objawy
- Ból w okolicy kostki przyśrodkowej, promieniujący do goleni lub do stopy (głównie do pięty i podeszwy stopy);
- Występuje on często również poza okresami obciążania stawu (np. w nocy), choć najczęściej nasila się po okresie aktywności fizycznej lub po długotrwałym staniu;
- Uczucie palenia, pieczenia, zimna lub gorąca w okolicy zaopatrywanej przez nerw piszczelowy i jego gałęzie.
Rozpoznanie
Rozpoznanie opiera się na typowym wywiadzie i dokładnym badaniu klinicznym. Z badań dodatkowych często wykonuje się EMG oraz USG lub MRI w celu oceny kanału kostki przyśrodkowej, chociaż w tych badaniach często choroby “nie widać”. Pomocne jest również badanie rentgenowskie, zwłaszcza u Pacjentów, którzy w przeszłości przebyli złamanie kostek goleni.
Leczenie
Na początku z reguły podejmuje się próbę leczenia nieoperacyjnego. Stosuje się niesterydowe leki przeciwzapalne, zaleca ograniczenie aktywności oraz wykonanie indywidualnych wkładek ortopedycznych, w przypadkach deformacji tyłostopia. Wskazana jest również specjalistyczna rehabilitacja, ukierunkowana na działanie przeciwzapalne i neuromobilizacje nerwu piszczelowego.
Niestety często takie postępowanie jest nieskuteczne. Wówczas wskazane jest leczenie operacyjne. Typ zabiegu zależy od przyczyny, która spowodowała neuropatię. W każdym przypadku należy uwolnić nerw piszczelowy, często wraz z jego głównymi gałęziami. Prawidłowo zaplanowane leczenie operacyjne, ukierunkowane na przyczynę choroby, a nie jedynie na objawy, daje dobre i przewidywalne wyniki. Pamiętać należy, iż zbyt długie zwlekanie z tym zabiegiem znacznie zmniejsza skuteczność terapii. Wynika to z postępu zmian zwyrodnieniowych w nerwie piszczelowym, spowodowanych jego przewlekłym uciskiem.
Patrz: Operacje neuralgii nerwu piszczelowego