Jednym z najczęstszych schorzeń stóp, z którymi pacjenci masowo zgłaszają się do lekarzy są paluchy koślawe zwane potocznie haluksami lub halluksami. Nazwa wywodzi się z języka łacińskiego hallux valgus. Dolegliwość ta jest choroba cywilizacyjną, dotyczy najczęściej kobiet i to w znacznej mierze, gdyż nawet 80 -90 % kobiet w naszej społeczności. Wynika najczęściej z chodzenia w butach na wysokim obcasie co powoduje niewłaściwe rozmieszczenie ciężaru ciału i przeciążenie części przedniej stopy, a paluch nie stanowi odpowiedniej i silnej podpory podczas chodu i dochodzi do osłabienia mięśni, zwłaszcza iż kobiety mają delikatniejszą budowę mięśniowo-stawową stopy w porównaniu do mężczyzn. Winowajcą halluxów są także buty z wąskim czubkiem co skutkuje zginanie palucha i jego koślawe ustawienie. Jednakże istotny jest fakt, że halluxy są uwarunkowane genetyczne, a wymienione powyżej przyczyny są elementami dodatkowymi sprzyjającymi rozwojowi choroby u osób predysponowanych. Wśród innych czynników należy wymienić również otyłość oraz prowadzenie stojącego trybu życia.
Warto wspomnieć także o innym rodzaju haluksów, mianowicie o paluchu sztywnym (łac. hallux rigidus), który z kolei zdecydowanie częściej dotyka mężczyzn. Spowodowany jest podobnymi przyczynami czyli źle dobranym obuwiem, jednak najważniejszą rolę odgrywa uraz, który związany jest z bólem w stawie śródstopno-paliczkowym oraz sztywnością palucha. Paluch jest jednak prosty, a nie skierowany na bok jak hallux valgus.
Jedna jak i druga dolegliwość może doprowadzić do pojawienia się stanów zapalanych, wystąpienia obrzęku oraz dotkliwego bólu, a także przerostu nasady I kości śródstopia. Objawy te powodują, iż pacjent powinien zgłosić się do lekarza i jak najszybciej rozpocząć leczenie. W przypadku mało zaawansowanych deformacji z reguły wystarcza stosowanie wkładek ortopedycznych oraz wkładów silikonowych, które powodują prawidłowe ustawienie palucha. W przypadkach bardziej zaawansowanego stadium choroby pozostaje leczenie operacyjne.