Jeżeli zaobserwowali Państwo u siebie powiększający się guzek u podstawy palucha, a także odchylanie się palucha w kierunku bocznym, to prawdopodobnie zaczęła się u Państwa deformacja stopy o nazwie paluch koślawy, zwana potocznie haluksem lub bunionem.
Więcej szczegółowych informacji znajdziesz w TYM miejscu
W przypadku leczenia płaskostopia poprzecznego ważne jest określenie wszystkich składowych deformacji. Należy pamiętać że często płaskostopiu poprzecznemu objawowemu towarzyszy również obecność palucha koślawego oraz deformacji młotkowatej palców. Może również występować podwichnięcie lub zwichnięcie stawów śródstopno-palcowych. Ważne jest wykonanie korekcji wszystkich deformacji podczas jednego zabiegu operacyjnego co wymaga dużego doświadczenia od lekarza operującego. W zależności od rodzaju deformacji stosuje się różne rodzaje osteotomii (przecięcia) kości śródstopia co ma przywrócić obecność prawidłowego łuku poprzecznego stopy.
Reumatoidalne zapalenie stawów jest chorobą autoimmunologiczną. Polega na tworzeniu przez organizm przeciwciał atakujących własne tkanki. Atakowana jest chrząstka stawowa, torebki stawowe, więzadła, ścięgna. Proces ten w obrębie stóp prowadzi do powstawania stanów zapalnych, zmian zwyrodnieniowych stawów, zniekształceń stopy. Częstość występowania RZS ocenia się na 0,3 do 1,5%. Szacuje się że u około 90% chorych na RZS dochodzi do zmian chorobowych w obrębie stawów stopy i stawu skokowego. Często obserwowanymi zmianami w RZS jest choroba zwyrodnieniowa stawu skokowego, koślawe ustawienie tyłostopia (pięty), paluch koślawy, zmiany zwyrodnieniowe stawu śródstopno-palcowego palucha, zwichnięcia stawów śródstopno-palcowych pozostałych palców.
Leczenie zachowawcze powinno być prowadzone przez specjalistę reumatologa. W razie konieczności powinno być połączone z rehabilitacją. Często konieczne jest przeprowadzenie leczenia operacyjnego. Należy pamiętać że w przypadku stopy reumatoidalnej często stosuje się inne metody operacyjne niż przy leczeniu zmian w stopie u pacjenta bez reumatoidalnego zapalenia stawów. Szeroko stosuje się usztywnienia stawów, resekcje głów kości śródstopia.
Nerwiak Mortona (neuralgia Mortona) jest chorobą z reguły wymagającą leczenia operacyjnego. W zależności od doświadczenia lekarza, lokalizacji zmiany operację można wykonać z dostępu grzbietowego lub podeszwowego. Operacja polega na wycięciu zmienionego chorobowo nerwu palcowego wspólnego. Zamiast resekcji nerwu można wykonać również jego chirurgiczne uwolnienie jednak skuteczność takiego zabiegu jest nieco mniejsza.
Miniinwazyjna chirurgia stopy zdobywa na świecie coraz większą popularność. Obejmuje ona techniki operacyjne polegające na wykonywaniu bardzo małych nacięć skóry (długości ok 0,5 cm). Przez nacięcia wprowadza się specjalnie zaprojektowane narzędzia oraz frezy z tnącymi powierzchniami bocznymi. Frezy te umożliwiają przecięcie kości, ich przesunięcie i poprawne usytuowanie. Wszystko to odbywa się pod kontrolą aparatu RTG. W tradycyjnych metodach konieczne jest wykonanie kilkucentymetrowego nacięcia skóry i odpreparowania tkanek miękkich w celu uwidocznienia operowanego miejsca.
Zalety miniinwazyjnej chirurgii stopy:
mniejsza ingerencja w tkanki
mniejsze blizny
zredukowane zrosty tkanek
szybsze gojenie
lepsza ruchomość operowanych stawów
większe bezpieczeństwo
Jakie deformacje mogą być operowane metodami miniinwazyjnymi:
paluch koślawy
płaskostopie poprzeczne i metatarsalgia (ból przedniej części stopy po stronie podeszwowej)
bunionette („kostka krawca”)
płaskostopie podłużne (stopa płasko-koślawa)
palce młotkowate
Kto może przeprowadzać operacje technikami miniinwazyjnymi:
Techniki miniinwazyjne są trudniejsze od tradycyjnych technik „na otwarto”. W trakcie operacji nie widać bezpośrednio operowanego miejsca. Stąd aby wykonywać operacje metodami przezskórnymi konieczne jest duże doświadczenie zdobyte przy setkach operacji przeprowadzonych klasycznie. Konieczna jest też doskonała znajomość anatomii oraz uczestnictwo w specjalnych szkoleniach z technik miniinwazyjnych. Konieczne jest również dysponowanie specjalnymi narzędziami, frezami oraz specjalną wiertarką chirurgiczną a także śródoperacyjnym aparatem RTG.
U kogo można przeprowadzić miniinwazyjne operacje stopy:
Nie każda deformacja nadaje się do zastosowania technik miniinwazyjnych. U niektórych pacjentów lepsze wyniki można uzyskać operując „na otwarto”. Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani metodami miniinwazyjnymi, zapytajcie o możliwość ich zastosowania ich w Państwa przypadku w trakcie wizyty w Poradni Chorób Stopy.
Inne metody leczenia małoinwazyjnego w obrębie stopy i stawu skokowego:
1. Leczenie płaskostopia podłużnego (stopy płasko-koślawej) z użyciem implantu HyProCure
2. Leczenie przykurczu mięśnia brzuchatego łydki przy zastosowaniu małoinwazyjnego uwolnienia mięśnia
3. Artroskopia stawu skokowego
Badania dowiodły, że pozostawienie podwichnięcia w obrębie stawu Lisfranca daje finalnie złe wyniki leczenia. Stąd obecność nawet niewielkich przemieszczeń jest wskazaniem do leczenia operacyjnego. Stosowana dawniej przezskórna (bez rozcinania skóry i bezpośredniego dostępu do stawu) stabilizacja drutami Kirschnera obecnie nie powinna być już stosowana. Udowodniono że przy zastosowaniu tej metody nie jest możliwe osiągnięcie prawidłowego nastawienia kości. Dlatego obecnie stosuje się leczenie na otwarto z możliwością wizualnej kontroli ustawienia. W zależności od stopnia uszkodzenia stawu Lisfranca (np. choroba zwyrodnieniowa stawu Lisfranca) stosuje się jedno, dwu lub trzy cięcia skórne. Po nastawieniu kości należy je ustabilizować za pomocą płytek, śrub lub grotów Kirschnera.
Stopy stanowią główny fundament dla całego naszego ciała. Wiele ludzi nie zdaje sobie sprawy, iż zmiany występujące na nich rzutują na naszą codzienną mobilność. Pacjenci, którzy trafiają do gabinetów Poradni Chorób Stopy często uskarżają się na dolegliwości związane z pojawieniem się zrogowaceń w postaci modzeli, bądź odcisków. W większości przypadków powodem ich powstawania są przeróżne deformacje stóp.
deformacje stóp
Deformacje stóp typu bunionette i dotyczące ich zabiegi operacyjne mają na celu zwężenie stopy po stronie bocznej w celu zlikwidowania drażnienia tkanek miękkich tej okolicy i ustąpienie dolegliwości bólowych. W zależności od typu deformacji stosuje się ścięcie bocznego fragmentu głowy V kości śródstopia lub osteotomię ( przecięcie) V kości śródstopia. Przecięcie można wykonać w okolicy podgłowowej (typy Chevron, Weil) lub w obrębie trzonu. Po przecięciu kości wykonuje się przesunięcie głowy 5 kości śródstopia w kierunku przyśrodkowym oraz zespolenie za pomocą implantu. Należy również wykonać plastykę tkanek miękkich w obrębie stawu śródstopno-palcowego palca V.
deformacje stóp typu Bunionette
Bunionette jest więc deformacją stóp dotyczącą piątej kości śródstopia – swoim kształtem przypomina zniekształcenie zbliżone do palucha koślawego. Może być przyczyną uciążliwych dolegliwości bólowych , sporego rogowacenia skóry , oraz tworzenia się stanów zapalnych w okolicy bocznej stopy na wysokości głowy piątej kości śródstopia. Dość często występuje łącznie z paluchem koślawym przyczyniając się do jeszcze większego poszerzenia przodostopia.
Leczenie operacyjne stosuje się w przypadku dużych deformacji stóp oraz bardzo silnych dolegliwości bólowych. Schorzenie to daje dolegliwości bólowe stóp, utrudnia dobór niekonfliktującego obuwia, jak i daje małoestetyczny efekt kosmetyczny.
Wchodzi w rachubę wyłącznie leczenie operacyjne – w zależności od nasilenia zmiany, usunięcie przerośniętej kaletki nad V kością śródstopia, ściosanie fragmentu głowy V kości śródstopia lub osteotomię w obrębie V kości śródstopia Chevron, Scarf, bądź Weil. Obciążanie typowo jak przy pozostałych operacjach przodostopia.
Leczenie operacyjne palucha sztywnego uzależnione jest od wielu czynników takich jak: stopień zaawansowania choroby, wiek i poziom aktywności Pacjenta oraz od trybu życia i oczekiwań co do wyniku pooperacyjnego. Stosuje się co najmniej kilkanaście typów operacji. Do najczęstszych należą: debridement (oczyszczenie) stawu, cheilectomia, osteotomie I kości śródstopia i paliczka podstawnego palucha, artrodeza (usztywnienie) stawu MTP I oraz endoprotezoplastyka (wymiana zniszczonego stawu na sztuczny). Często, aby poprawić wynik ostateczny, wykonuje się kilka wymienionych typów operacji podczas jednego zabiegu.
Usztywnienie (artrodeza) stawu jest zabiegiem operacyjnym polegającym na wycięciu powierzchni stawowej zniszczonego stawu i zespoleniu kości. Celem jest uzyskanie zrostu kostnego w miejscu poprzednio istniejącego stawu. Chociaż może to brzmieć odstraszająco jest to bardzo skuteczna metoda w leczeniu wielu chorób stopy i stawu skokowego. Wskazaniami do wykonania usztywnienia stawu są zmiany zwyrodnieniowe stawu lub zaburzenia osi. Najczęściej wykonywanymi usztywnieniami w obrębie stopy i stawu skokowego jest usztywnienie stawu skokowego, skokowo-piętowego, klinowato-śródstopnego I, śródstopno-palcowego palucha. Operacje usztywnienia dają bardzo dobre, przewidywalne wyniki pod warunkiem dużego doświadczenia wykonującego je lekarza, prawidłowo dobranych wskazań i zastosowaniu odpowiedniej stabilizacji.
Wada ta polega na obniżeniu lub spłaszczeniu sklepienia podłużnego stopy występującego po stronie wewnętrznej stopy. W zależności od wieku Pacjenta oraz stopnia zaawansowania deformacji stosuje się różne typy zabiegów. U młodzieży możliwa jest korekcja mini inwazyjna z zastosowaniem tzw. implantów podskokowych. W późniejszym czasie lub w większym zaawansowaniu wady konieczne stają się odpowiednio dobrane przeszczepy ścięgien, które często wymagają jednoczasowego zastosowania tzw. osteotomii (precyzyjnych przecięć kości). Gdy deformacja jest bardzo zaawansowana konieczne są usztywnienia w obrębie stawów tyłostopia.
Tenoskopia to miniinwazyjna, nowoczesna procedura zabiegowa służąca do bezpośredniej oceny ścięgien. Stosuje się ją w przypadku rozbieżnych wyników badań dodatkowych (np. MRI, USG) przy podejrzeniu uszkodzeń ścięgien w badaniu klinicznym. W obrębie stawu skokowego i stopy służy przede wszystkim do oceny ścięgien mięśni: piszczelowego tylnego, piszczelowego przedniego, ścięgien strzałkowych oraz ścięgna Achillesa.
W zaawansowanej chorobie zwyrodnieniowej stawu śródstopno-palcowego palucha (staw MTP I) czyli w paluchu sztywnym stosuje się dwie metody operacyjne. Jedną jest operacyjne usztywnienie stawu, drugą wszczepienie endoprotezy czyli sztucznego stawu. Operacyjne usztywnienie stawu palucha daje dobre wyniki, skutecznie likwiduje dolegliwości bólowe. Nie jest ono również przeszkodą w uprawianiu sportów z nielicznymi wyjątkami gdzie konieczne jest utrzymanie ruchomości palucha jak taniec lub joga. Nie wszyscy pacjenci akceptują jednak fakt usztywnienia palucha. Jest ono również przeszkodą w chodzeniu w butach na wysokim obcasie. Dla takich pacjentów dobrym rozwiązaniem jest endoprotezoplastyka stawu śródstopno-palcowego I. Polega ona na wycięciu powierzchni stawowych zniszczonego stawu i wszczepieniu sztucznego stawu.
Pierwsze endoprotezy stawu MTP I powstały w latach 60-tych XX wieku, jednak przez wiele lat wyniki leczenia były niezadawalające. Jest to przyczyna ciągnięcia się złej sławy za endoprotezoplastyką stawu palucha. Stosowane były endoprotezy silikonowe bądź metalowe osadzone na sztywno w kości. W przypadku pierwszych przyczyną złych wyników było uwalnianie się mikrocząstek silikonu powodujących powstawanie stanu zapalnego. Natomiast przy stosowaniu endoprotez metalowych odnotowywano wysoki odsetek obluzowań endoprotezy. Od około 20 lat są jednak w użyciu endoprotezy stawu MTP I nowej generacji. Są one zbudowane z Ultrasilu - silikonu nowej generacji pozbawionego uwalniania mikrocząsteczek. Dodatkowo zastosowano tytanowe kołnierze które minimalizują kontakt części silikonowej z kością. Przy zastosowaniu tych endoprotez ilość powikłań spadła do poziomu 1-2%. To sprawiło że endoprotezoplastyka stawu śródstopno-palcowego palucha stała się dobrą alternatywą dla usztywnienia stawu.
Endoprotezoplastyka, czyli wymiana stawu na sztuczny znajduje zastosowanie w przypadku zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych stawów śródstopno-paliczkowych stopy (tzw. stawów MTP). Postęp technologiczny (nowe, doskonalsze rodzaje implantów) rozwój techniki operacyjnej pozwala na przywrócenie Pacjentom optymalnej funkcji tych niezmiernie istotnych stawów w stopie.
Rodzaj operacji zależy od stopnia zaawansowania deformacji oraz tzw. korektywności stopy (deformacja miękka, korektywna lub sztywna). Można stosować specjalne implanty podskokowe, operacje na ścięgnach, tkance kostnej na usztywnieniach (artrodezach) skończywszy. W większości przypadków, celem zapewnienia optymalnego wyniku operacji, konieczne jest jednoczasowe wykonanie kliku typów wymienionych procedur.
Usztywnienie stawu podskokowego (czyli artrodeza) ma na celu trwałe podłączenie kości skokowej z kością piętową. Dokonuje się tego za pomocą dobrej jakości tytanowych implantów, które całkowicie pogrążone w tkance kostnej są zupełnie nieodczuwalne dla Pacjenta stabilizując miejsce wykonanego usztywnienia.
Operacyjne leczenie koalicji stępu polega na wycięciu koalicji (czyli nieprawidłowego zrostu włóknistego, chrzęstnego lub kostnego stawów tyłostopia) i procedurom zapobiegającym ponowne jej wytworzenia. Często, aby uwolnić pacjentów od bólu, wycięcie nieprawidłowego zrostu trzeba uzupełnić odpowiednią artrodezą (usztywnieniem) w obrębie tyłostopia.
Złamanie kości śródstopia – większość przemieszczonych złamań tego typu (zwłaszcza pierwszej) należy leczyć operacyjnie. W zależności od lokalizacji złamania oraz jego typu stosuje się różne sposoby zespolenia począwszy od implantów śródszpikowych aż do specjalnie zaprojektowanych do leczenia tych urazów płytek tytanowych. Właściwe, stabilne zespolenie pozwala na ograniczenie okresu unieruchomienia, co bezpośrednio wpływa na poprawę wyników leczenia.
Operacje złamań kości skokowej – sukces leczenia tych ciężkich złamań w obrębie stopy zależy od rodzaju złamania, techniki operacyjnej, dokładności nastawienia powierzchni stawowej i rodzaju zastosowanych implantów. Najczęściej po wykonaniu badania tomografii komputerowej (CT) stosuje się otwarte nastawienie złamania ze stabilizacją tytanowymi wkrętami kostnymi.
Operacje naprawcze po złamaniach kości piętowej wykonuje się najczęściej gdy samo złamanie leczone było nieoperacyjnie bez odtworzenia powierzchni stawowych i kształtu kości piętowej. W zależności od rodzaju oraz umiejscowienia dolegliwości bólowych stosuje się różne typy zabiegów najczęściej z odbarczeniem przemieszczonej ściany bocznej kości piętowej i wykonaniem usztywnienia stawu podskokowego. Złamanie kości piętowej należy do najczęstszych złamań kości stępu (stanowią ok. 60%).
W przypadkach niezadowalającego wyniku leczenia operacyjnego w innym ośrodku, bazując na naszym doświadczeniu oraz wąskiej specjalizacji staramy się zapewnić plan leczenia naprawczego.
Komórki macierzyste to komórki które mają zdolność przekształcenia się w różne tkanki. Wykazano że również w organizmie człowieka dorosłego istnieją takie komórki choć nie mają one aż takich zdolności do różnicowania jak komórki pobrane z zarodka. Najczęściej komórki macierzyste pobiera się ze szpiku kostnego lub tkanki tłuszczowej. Z zastosowaniem komórek macierzystych w ortopedii wiąże się ogromne nadzieje. Prowadzi się badania nad wpływem komórek macierzystych na regenerację ścięgien, mięśni. Próbuje się również stosować je w chorobie zwyrodnieniowej stawów w celu regeneracji chrząstki stawowej.
W tych przypadkach najważniejsza jest właściwa diagnostyka i wykrycie którego z nerwów i na jakim poziomie dotyczy choroba. W większości przypadków do tego niezbędne są iniekcje diagnostyczne z leków znieczulających. W każdym przypadku leczenia operacyjnego należy dążyć nie tylko do uwolnienia nerwu i jego gałęzi ale również usunięcia przyczyny neuralgii (np. korekcja deformacji, wadliwe obciążanie stopy).
W przypadku objawowych palców młoteczkowatych z reguły konieczne jest leczenie operacyjne. Ma ono na celu zlikwidować deformację i przywrócić prawidłową oś palca. Zależnie od stopnia deformacji stosuje się zabiegi na ścięgnach bądź usztywnienie stawu międzypaliczkowego dalszego.
Operacyjne leczenie palców młotkowatych wykonywane jest najczęściej jednoczasowo z korekcją palucha koślawego. W początkowym stadium zaawansowania deformacji możliwe są korekcje na tkankach miękkich (ścięgnach, torebkach stawowych, itp.). Później konieczne są operacje na tkance kostnej – artrodezy, czyli usztywnienia stawów. Zapewniają one optymalne wyniki leczenia, a zastosowanie specjalnych implantów tytanowych stabilizujących miejsce usztywnienia znacznie skraca całkowity czas terapii.
Komentowane: